Ludzie potrzebują miejsc do życia, pracy, zabawy, nauki, kultu, spotkań, rządzenia, robienia zakupów i jedzenia. Architekci są odpowiedzialni za zaprojektowanie tych miejsc, zarówno prywatnych, jak i publicznych; wewnątrz lub na zewnątrz; pokoje, budynki lub kompleksy. Architekci to licencjonowani specjaliści przeszkoleni w dziedzinie sztuki i nauki o projektowaniu budynków, którzy opracowują koncepcje konstrukcji i przekształcają je w obrazy i plany.
Architekci tworzą ogólny wygląd budynków i innych konstrukcji, ale projekt budynku wymaga znacznie więcej niż jego wyglądu. Budynki muszą być również funkcjonalne, bezpieczne i ekonomiczne oraz muszą odpowiadać potrzebom osób, które z nich korzystają. Architekci biorą pod uwagę wszystkie te czynniki, projektując budynki i inne konstrukcje.
Architekci mogą być zaangażowani we wszystkie etapy projektu budowlanego, od wstępnej dyskusji z klientem do ostatecznej dostawy ukończonej konstrukcji. Ich obowiązki wymagają określonych umiejętności – projektowania, inżynierii, zarządzania, nadzoru i komunikacji z klientami i konstruktorami. Architekci spędzają dużo czasu na wyjaśnianiu swoich pomysłów klientom, kontrahentom budowlanym i innym. Odnoszący sukcesy architekci muszą być w stanie przekonująco przekazać swoją wyjątkową wizję.
Architekt i klient omawiają cele, wymagania i budżet projektu. W niektórych przypadkach architekci świadczą różne usługi projektowe: przeprowadzają badania wykonalności i wpływu na środowisko, wybierają lokalizację, przygotowują analizy kosztów i analizy użytkowania gruntów lub określają wymagania, które musi spełnić projekt. Na przykład mogą określić wymagania dotyczące przestrzeni, badając liczbę i typy potencjalnych użytkowników budynku. Następnie architekt przygotowuje rysunki i raport przedstawiający pomysły do oceny przez klienta.
Po omówieniu i uzgodnieniu wstępnej propozycji architekci opracowują ostateczne plany budowy, które pokazują wygląd budynku i szczegóły jego budowy. Towarzyszące tym planom są rysunki systemu konstrukcyjnego; systemy klimatyzacji, ogrzewania i wentylacji; systemy elektryczne; systemy łączności; instalacja wodociągowa; i ewentualnie plany terenu i krajobrazu. Plany określają również materiały budowlane, a w niektórych przypadkach wyposażenie wnętrz. Opracowując projekty, architekci przestrzegają kodeksów budowlanych, przepisów dotyczących zagospodarowania przestrzennego, przepisów przeciwpożarowych i innych rozporządzeń, takich jak te wymagające łatwego dostępu dla osób niepełnosprawnych. Komputerowe projektowanie i szkicowanie dają wiele możliwości. Projekty domów w ten sposób mogą być wykonane z ogromnym poczuciem estetyki – co z całą pewnością jest ogromną zaletą.
Architekci mogą również pomagać klientom w uzyskiwaniu ofert budowlanych, wyborze wykonawców i negocjowaniu umów budowlanych. W trakcie budowy mogą odwiedzać plac budowy, aby upewnić się, że wykonawcy postępują zgodnie z projektem, przestrzegają harmonogramu, stosują określone materiały i spełniają standardy jakości pracy. Zadanie nie jest ukończone, dopóki cała budowa nie zostanie ukończona, wymagane testy zostaną przeprowadzone, a koszty budowy zostaną opłacone. Czasami architekci świadczą również usługi post-konstrukcyjne, takie jak zarządzanie obiektami. Doradzają w zakresie środków efektywności energetycznej, oceniają, w jakim stopniu projekt budynku dostosowuje się do potrzeb mieszkańców, i dokonują niezbędnych ulepszeń. Często współpracując z inżynierami, urbanistami, projektantami wnętrz, architektami krajobrazu i innymi profesjonalistami, architekci spędzają wiele czasu na koordynowaniu informacji pochodzących od innych specjalistów zaangażowanych w ten sam projekt. Projektują różnorodne budynki, takie jak budynki biurowe i mieszkalne, szkoły, kościoły, fabryki, szpitale, domy i terminale lotniskowe. Projektują również kompleksy, takie jak centra miejskie, kampusy uniwersyteckie, parki przemysłowe i całe społeczności. Nieruchomości mogą być nowoczesne lub klasyczne.
Architekci czasami specjalizują się w jednym etapie pracy. Niektóre specjalizują się w projektowaniu jednego rodzaju budynku – na przykład szpitali, szkół lub mieszkań. Inni koncentrują się na planowaniu i projektowaniu usług lub zarządzaniu budową i wykonują minimalne prace projektowe.